Terug Home Nieuws Blog Een onvoldoende: gebrek aan inzicht of inspanning?

Een onvoldoende: gebrek aan inzicht of inspanning?

14 feb 2023 Blog Leren leren

Tijdens het nakijken van toetsen valt me op hoeveel moeite sommige leerlingen hebben om tot goede antwoorden te komen. Leerlingen van wie ik weet dat ze goed hebben gewerkt in de lesperiode. Terwijl andere leerlingen schijnbaar moeiteloos de goede antwoorden oplepelen, worstelen deze leerlingen met de vragen. Ze slaan zijwegen in, halen dingen door elkaar of slaan opgaven over. 

Na de toetsweken bespreken docenten op verschillende momenten in het jaar de resultaten van hun leerlingen. Bij een onvoldoende wordt dan de vraag gesteld: waar ligt dat aan, welke adviezen heb je als docent voor deze leerling? Soms met de toevoeging; is het (gebrek aan) inspanning of inzicht? Dat inzicht is vaak af te lezen aan de hand van antwoorden op de verschillende soorten vragen in een toets (kennis, toepassing en inzicht). 

De vraag naar ‘inspanning of inzicht’ doet vermoeden dat er maar twee mogelijkheden zijn: een leerling heeft te weinig gedaan of kan het niveau niet aan. Een scherpe tegenstelling die op slechts een kleine groep leerlingen van toepassing is. Ja, er zijn  leerlingen die te weinig tijd aan hun schoolwerk besteden en de randjes opzoeken van ‘minimale inspanning/maximaal resultaat’. Soms vertelt een leerling dat hij/zij niet meer dan 1 a 1,5 uur per week aan het huiswerk besteedt. Dit is echter een kleine groep, laten we zeggen 10%. Aan de andere kant van het spectrum zitten de leerlingen die op hun tenen lopen en/of niet goed op hun plek zitten. Ook dat is een relatief kleine groep, bijvoorbeeld ook zo’n 10%. Houden we een ‘middengroep’ van 80% over. Daarvan haalt een deel – 30%? – mooie cijfers met een gezonde ‘work-life balance’. 

Zo beredeneerd is de vraag ‘inspanning of inzicht’ op de meeste leerlingen niet van toepassing, gelukkig! Het probleem is alleen dat we niet altijd weten waarom sommige leerlingen – die inspanning leveren en het niveau hebben – toch onderpresteren. Leerlingen bij wie het (even) niet lekker loopt en resultaten tegenvallen. Op deze groep richten we onze ‘studievaardigheidspijlen’ want vaak zijn het de leeractiviteiten of leeromstandigheden waar winst te behalen valt. Oftewel; het ligt niet aan de inspanning of het inzicht van de leerling, maar hun studievaardigheden zijn ontoereikend (geworden). Voor de meeste leerlingen geldt dat ze in de loop van hun middelbare schooltijd tegen de grenzen van hun ‘oude’ leerstrategieën aanlopen. Het goede nieuws is: die studievaardigheden kun je ontwikkelen.

Het slechte nieuws is: er is geen ‘quick fix’, je kunt je studievaardigheden helaas niet met een paar tips of lesjes verbeteren. Studeren is een complex proces van gedragingen, vaardigheden en gewoontes. Soms blijkt het bijvoorbeeld heel lastig om oude gewoontes af te leren. Bovendien verschil het per leerling aan welke vaardigheden het schort. Dus er is ook geen ‘one size fits all’. 

Wat echter als een paal boven water staat: als de resultaten tegenvallen is er niet direct reden voor paniek. Er zijn heel veel knoppen waar we (nog) aan kunnen draaien. Het vinden van de juiste knoppen vergt zelfinzicht en daar hebben we iets op bedacht. Hoe dat zit lees je in de volgende blog.

Reageren? FWegerif@Guido.nl

Klik hier om alle blogs in de serie ‘leren leren’ te lezen 

Wil jij een optimale website? Dan hebben we wat cookies van je nodig. Pas mijn voorkeuren aan