In vier stappen een planning maken
In deze blog ga ik terug naar de basis, namelijk: hoe maak je een planning. Om je aan de planning te houden is het belangrijk om een doel voor ogen te hebben. Bedenk dus een reden. Bijvoorbeeld: je wilt vervelende verrassingen voorkomen zoals ‘over twee dagen is de deadline/toets al’ of er ‘opeens’ achterkomen dat je jarig bent, uitstelgedrag vertonen omdat je niet weet waar/hoe je moet beginnen, (te laat) ontdekken dat het meer werk is dan je dacht, geen tijd meer hebben voor andere (leuke) dingen, enzovoorts. Oftewel, met een planning kun je een hoop stress en spijt voorkomen.
Er bestaat geen trucje voor het maken van een goede planning. Je kunt heel veel tips en stappenplannen vinden, maar uiteindelijk gaat het erom dat je een oplossing vindt voor waar jìj tegenaan loopt. Een veelgebruikt stappenplannetje is deze:
- wat moet ik doen (taken),
- tijd per taak inschatten,
- prioriteren,
- tijdschema maken.
Deze stappen zijn als het ware ‘laagjes’ die je afpelt om te ontdekken waar je probleem zit. Ik ken leerlingen die prima plannen, maar die veel tijd verdoen omdat ze niet aan het werk gaan. De nummering suggereert dat er een vaste volgorde is, maar je kunt ze gewoon door elkaar husselen. Ik licht de vier stappen kort toe.
1) Wat moet ik doen. Bepaal de periode waarvoor je een planning wilt maken, bijv. komende week, een toetsweek of de hele periode. Maak een lijstje van je (grote) taken in die periode. Probeer het een beetje globaal te houden, dus niet welke pagina’s je wilt leren, maar welke paragraaf/onderwerp/hoofdstuk. Schrijf er ook bij wanneer je het af moet hebben. Heb je moeite met aan het werk gaan? Maak de taken dan kleiner en omschrijf ze beter, zodat de drempel om te beginnen lager wordt. Je docent, mentor of ouders denken graag mee, dus vraag gerust om hulp.
2) Tijd inschatten. Dit is een lastige. Om tijd in te kunnen schatten moet je weten wat je doel is en wat er allemaal bij komt kijken om de taak uit te voeren. Stel, je wilt leren voor een wiskundetoets. Je doel is bijvoorbeeld een voldoende halen of je cijfer ophalen. Bedenk (globaal) de acties die nodig zijn om dat doel te halen. Bijvoorbeeld: overzicht maken van belangrijkste aantekeningen/formules/aandachtspunten etc. (30 min.), oefentoets maken om te kijken wat je al wel/niet goed kan (60 min.) en moeilijke onderdelen bestuderen en extra oefenen (2 uur). Het kan zijn dat je ontdekt dat je in de afgelopen periode veel te weinig hebt gedaan en het leren je te veel tijd kost. Daar is nu niet veel meer aan de te doen, maar onthoud dat je aan het begin van de volgende periode een betere planning maakt.
3) Prioriteren. Stel jezelf bij elke activiteit/taak twee vragen: hoe belangrijk is dit? En hoe urgent? Een toets over twee weken is nu niet urgent, maar wel belangrijk. Een deadline morgen is urgent én belangrijk. Met vrienden afspreken vanavond is urgent (en leuk) maar niet belangrijk. De taken die voor de meesten stress en problemen zorgen zijn de niet urgente/belangrijke taken, bijvoorbeeld toetsen en deadlines. Door deze taken op tijd in te plannen kun je ervoor zorgen dat je ook tijd overhoudt voor de leuke dingen zoals je eigen verjaardag.
4) Tijdschema maken. Je weet nu welke taken en activiteiten je de komende tijd te wachten staan en hoeveel tijd je er (ongeveer) voor nodig hebt. Maar eerst nog een andere vraag: hoeveel tijd ben je eigenlijk beschikbaar? Probeer eens een overzicht te maken van je week, hoeveel tijd besteed je aan: slaap, eten, school, werk, vereniging, sport, vrienden, telefoon, …. Kleur dat in in een schema (te verkrijgen bij je mentor) en voilà, de witte stukjes zijn momenten waarop je je taken kunt inplannen. Veel leerlingen komen er op deze manier achter dat ze te weinig tijd hebben voor school. De overheid hanteert als norm een 40-urige studielast. Daarvan ga je 25-30 uur naar school, dus 10-15 uur per week is zelfstudie (huiswerk). Past dat niet, dan moet je keuzes maken, of accepteren dat je stress hebt of onderpresteert.
Je taken en activiteiten kun je in een tijdschema zetten, zodat je een overzicht hebt. Vaak wordt een papieren agenda aangeraden omdat je het dan letterlijk ziet. Een tijdschema is een ‘levend’ organisme: deadlines kunnen verschuiven, je kan ziek worden, een taak kan uitlopen, enzovoorts. Probeer dus een manier te vinden die voor jou werkt. Vind je het lekker om taken af te strepen en te krassen, kies dan een papieren agenda/tijdschema. Houd je liever digitaal overzicht, kies dan een agenda of app.
Een planning maken, zoals in die vier stappen beschreven, lijkt heel veel tijd te kosten. Maar heel veel van die dingen doe je (onbewust) al. Door een planning haal je dat meer naar voren waardoor je meer overzicht en controle hebt zodat je je doelen haalt en minder stress hebt.
Reageren?