Revolutie!

We weten allemaal dat leerlingen op de basisschool (nagenoeg altijd) werken met week/maand-planners, maar wij geven nog steeds het liefst werk op voor de volgende les. Achtstegroepers huilen niet, maar pakken hun verantwoordelijkheid voor hun eigen werk en planning. Helaas drukken we dat op het voortgezet onderwijs vanaf de eerste week weer de kop in, door lesje voor lesje werk op te geven en niet de leerling zijn of haar eigen tempo te laten bepalen. Waarom wakkeren we de verantwoordelijkheid van de leerling niet veel meer aan? Helemaal nu, middenin een lockdown, waar we eigenlijk geen andere keuze hebben dan het handje van onze lieve leerlingen los te laten. Ik snap de tegenwerpingen wel hoor, ‘ze kunnen het niet aan’, ‘ze zijn er nog niet klaar voor!’ enzovoort. Nou en? Ik ben ervan overtuigd dat ze het wél aankunnen, misschien niet allemaal evenveel en even snel, maar ze kunnen het zeker aan.

Wij zijn degenen die zoveel hechten aan het stramien waar we onszelf en de leerlingen in hebben geduwd, dat we veel te bang zijn om daarvan los te komen. We doen het immers al jaren zo! Klopt. En al jarenlang lopen we binnen het onderwijs achter de feiten aan. Arjen Lubach maakte dat op pijnlijke wijze duidelijk als het gaat om begrijpend lezen, en meerdere onderzoeken (google maar eens op het PISA-onderzoek) wijzen uit dat Nederland het niet persé slecht doet, maar wel steeds slechter. Niet al te lang geleden stonden we als Nederland in de absolute wereldtop als het gaat om onderwijs. Inmiddels zijn we via de subtop richting de grijze middenmoot aan het gaan, en scoren we zelfs onder het gemiddelde (op het gebied van leesvaardigheid) ten opzichte van de andere 78 landen. Het is niet dat we slechter worden, maar we staan stil, terwijl de rest vooruit gaat. Wij rijden nog steeds in de benzineslurpende Citroën BX, en worden links en rechts ingehaald door Tesla’s en Nissan Leafs. Het is tijd om te veranderen.

Laten we de leerlingen hun eigen verantwoordelijkheid (terug)geven, en ons richten op de leerbehoefte die alle leerlingen hebben. Gebruik deze crisis om te onderzoeken wat ze aankunnen, gebruik de middelen die we hebben om te ontsnappen aan het jaren ’50 klimaat wat nog veel te veel heerst. Ja, het is zeker zo dat we wat kleine stapjes hebben gezet, en chapeau daarvoor. Maar we zijn er nog lang niet. Gaan jullie mee?

Maarten Sneep, docent Engels en mentor.