Zelluf doen

Ik weet niet waar ergens precies, maar tussen hun 3e jaar en 14e jaar veranderen de meeste kinderen van “Ikke zelluf doen” naar een soort vegeterende wezens die niets zelf meer menen te kunnen of te kunnen doen. Één van de executieve functies die je naast kennis over verschillende zaken ontwikkelt in je schooltijd, is zelfstandigheid en redzaamheid. Het helpt dan niet wanneer ouders en docenten alles voor een leerling gaan oplossen. Ik wil best hulp geven of zaken uitleggen, maar enkel als er zelf eerst in ieder geval íets is geprobeerd of onderzocht. Er komen weleens leerlingen aan mijn bureau met de stelling ,,Ik snap het niet”. Ik vraag dan vaak ,,Maar wát dan niet precies”? Als het antwoord dan ,,Alles” of ,,De hele opdracht” is, zeg ik steevast dat dát niet kan. Er is heus wel iets dat je wel snapt. Uiteindelijk vraag ik de leerling zelf wat hij of zij denkt dat de opdracht is. Vaak weten de leerlingen vervolgens 90% procent van de opdracht feilloos te reproduceren. Je weet vaak meer dan je denkt.  

Het lijkt wel of leerlingen bang zijn om dingen te weten, bang om als een nerd te worden gezien. Of is het onzekerheid, bang om uitgelachen te worden wanneer jouw antwoord of oplossing niet helemaal juist blijkt te zijn? De wereld om hen heen schreeuwt namelijk om perfectie. Je leven hangt aan elkaar van yolo’s en fomo’s.   

Daarnaast lijkt het of er ergens tussen de tweede en derde klas onbewust een soort breinblokker wordt aangezet. Een breinblokker waar we als ouders en docenten vaak zelf aan meewerken, door alles als hapklare brokken te serveren en het ook nog even voor te kauwen wanneer er grote of harde stukjes in zitten. – Even een zijweggetje: We krijgen als docenten zelfs tot in de hogere klassen leerlingen mail van ouders over zaken die leerlingen prima zelf kunnen oplossen. Ze hebben ook zelf een mail en een mond.- Tel daar bij op dat ‘op de lange termijn’ in pubertaal vaak ‘morgen’ is en dat gezelligheid, vriendschappen, TikTok en Clash of Clans veel belangrijker zijn dan school.  

Genoeg geklaagd, had ik maar een ander vak moeten kiezen, zult u misschien zeggen. Er zijn gelukkig nog veel meer leukere kanten aan mijn vak, zoals dat zelfvertrouwen een boost geven en pro-activiteit aanwakkeren. Vandaar dat ik soms roep dat ik het al heb verteld en dat je mijn volledige opdracht in het werkboek of op It’s Learning kunt vinden. Júist omdat ik je wil helpen. Ik geloof namelijk dat je er meer van leert als je weet hoe je bij je informatie moet komen, als je eerst experimenteert met materialen, als je eerst een fout maakt of faalt. Je kunt namelijk alleen maar opstaan als je eerst bent gevallen om vervolgens te proberen om niet weer te vallen. En misschien val je onderweg nog een paar keer. Maar geloof me, het voelt uiteindelijk een stuk beter, omdat je er meer van hebt geleerd, maar vooral omdat je het helemaal zelluf hebt gedaan! 

Walter Leendertse, Docent CKV, Beeldende vorming, Theater+ en LAT